S O Y L U E D E B İ Y A T
Yannis RİSTOS
Yannis RİSTOS (1909-1990)1 Mayıs 1909'da Yunanistan'da Peloponnesos yarımadasında Monemvasia'da doğdu. Liseyi bitirdikten sonra yüksek öğrenim için Atina'ya gitti. Daha sonra yüksek öğrenimden vazgeçti. Genç yaşta vereme yakalandı çeşitli senatoryumlarda yatmak zorunda kaldı. Kominizmi benimsedi ve kominist gruplara katıldı. Görüşleri yüzünden Metaksas (Limnos, Agios Evstratios, Makronisos adaları) ve Papadopulos (Giaros ve Leros adaları) dönemlerinde Ege Adalarında sürgün olarak yaşadı. Epitaphios (Yazıt-Mezar Yazıtı) (1936) adlı kitabı Atina'da Zeus tapınağında, faşist cunta yönetimi tarafından törenle yakıldı. Siyasal görüşleri yüzünden iki kez tutuklandı. 12 Kasım 1990'da öldü.
Pablo Neruda'nın "Benimle karşılaştırılmayı kabul edebileceğim tek ozan" dediği Ristos, 20. Yüzyıl Yunan şiirinin en büyük ustalarından biridir. Ritsos'un otuzdan çok kitabı yayınlandı ve pek çok uluslararası ödülü kazandı. Şiirleri 80 kadar dile çevrildi. Şiirinin kaynakları bir yandan Whitman, Elliot, Kavafis'e uzanır. Çevrildiği dillerin şiirinde izler bırakmayı başardı. Metaforlarla örülü şiirlerinde, Yunanistan coğrafyasını arka plana alarak, yurtseverlik duygularını işledi. İnsanın günlük yaşamdaki durumuna yaklaşımı, nesnelere duyduğu ilgi, ayrıntıları bütün yalınlığıyla yansıttığı kısa şiirlerinde iyice belirginleşir.
Başlıca Yapıtları :
Traktör (1934)
Pramitler (1935)
Epidafios (1936)
Kızkardeşimin Türküsü (1937)
Yunanlıların Türküsü (1945 - 1947)
Ayraçlar (1946 - 1947)
Ayraçlar (1950 - 1961)
Ayışığı Sonatı
DünyanIn Mahalleleri (1957)
Kavafis İçin On İki Şiir (1963)
Tanıklıklar (1963)
Tanagra Kadınları (1967)
Yinelemeler (1968 - 1969)
Parmaklıklar (1968 - 1969)
Aynadaki Duvar (1967 - 1968 - 1971)
Dumanli Güveç (1974)
Sürgün GünlüĞü (1975)
Kapıcının Masası (1971)
Yan Sokak (1971 - 1972)
İsmene (1972)
Kâğıt Şiirler (1973 - 1974)
Uzaklar (1975)
Yaşlı Kadınlar ve Deniz
Alışkanlıklar Da Değişir
Umarsız Penelope
Helena ve Nöbetçi
Boyun Eğmeyen Ülke
Graganda
Erotika
Ölü Ev
Ödülleri:
1956 Ulusal Şiir Ödülü
1976 Etna-Taormina Şiir Ödülü
1977 Lenin Uluslararası Barış Ödülü